Î ÏοÏÏοÏαγική διαÏÏοÏή Ïα ÏελεÏ
Ïαία ÏÏÏνια δεν αÏοÏελεί αÏλά μια μÏδα, αλλά και Ïην εÏιλογή ÏολλÏν ανθÏÏÏÏν ÏοÏ
εÏιδιÏκοÏ
ν Îναν Ï
γιή ÏÏÏÏο ζÏήÏ. ΠαÏοκλειÏμÏÏ ÏοÏ
κÏÎαÏοÏ, ÏοÏ
ÏαÏÎ¹Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ ÏοÏ
ÏοÏ
λεÏÎ¹ÎºÎ¿Ï Î±ÏÏ Ïη διαÏÏοÏή και η εÏÏίαÏη ÏÏα ÏÏ
Ïικά ÏÏÏÏιμα δεν ÏÏ
μβάλλει μÏνο ÏÏην ÏÏοÏÏαÏία ÏοÏ
ÏεÏιβάλλονÏοÏ, αλλά ÎÏει και Ïολλά οÏÎλη για Ïην Ï
γεία. ÎÏ
ÏÏ Ïο άÏθÏο ÏαÏÎÏει ÏÎ»ÎµÏ ÏÎ¹Ï Î±ÏαÏαίÏηÏÎµÏ ÏληÏοÏοÏÎ¯ÎµÏ Î³Î¹Î± Ïη ÏοÏÏοÏαγική διαÏÏοÏή, ÏÎ¹Ï Î±ÏÏÎÏ ÏηÏ, Ïα οÏÎλη και ÏοÏ
Ï ÏιθανοÏÏ ÎºÎ¹Î½Î´ÏνοÏ
Ï.
Îι ÏÎ¯Î¶ÎµÏ ÏοÏ
ÏοÏÏοÏαγιÏμοÏ
Î ÏοÏÏοÏαγιÏμÏÏ ÏÏ ÏÏÏÏÎ¿Ï Î¶ÏÎ®Ï ÎÏει μια μακÏά ιÏÏοÏία ÏοÏ
ÏίÏνει ÏÎ¯Î¶ÎµÏ Ïε διάÏοÏοÏ
Ï ÏολιÏιÏμοÏÏ ÎºÎ±Î¹ θÏηÏκείεÏ.
-
ÎÏÏÎ±Î¯ÎµÏ ÏολιÏιÏμοί: ÎÏιÏμÎÎ½ÎµÏ Î±ÏÏ ÏÎ¹Ï ÏÏÏÎ¹Î¼ÎµÏ ÎµÎ³Î³ÏαÏÎÏ Î³Î¹Î± ÏοÏÏοÏαγικÎÏ Î´Î¹Î±ÏÏοÏÎÏ ÏÏοÎÏÏονÏαι αÏÏ Î±ÏÏαίοÏ
Ï Î¹Î½Î´Î¹ÎºÎ¿ÏÏ ÎºÎ±Î¹ αναÏολικο-μεÏογειακοÏÏ ÏολιÏιÏμοÏÏ. ΣÏην Îνδία, ο ÏοÏÏοÏαγιÏμÏÏ ÏÏ
νδÎεÏαι ÏÏ
Ïνά με θÏηÏκεÏ
ÏικÎÏ ÏεÏοιθήÏειÏ, ÏÏÏÏ Ïο ινδοÏ
ιÏμÏ, Ïο βοÏ
διÏÎ¼Ï ÎºÎ±Î¹ Ïο ÏζαÎνιÏμÏ, ÏÏοÏ
ο ÏεβαÏμÏÏ ÏÏα ζÏα και η ανηÏÏ
Ïία (αÏινÏά) ÏαίζοÏ
ν κενÏÏÎ¹ÎºÏ ÏÏλο.
-
ΦιλοÏοÏία και θÏηÏκεία: ΦιλÏÏοÏοι ÏÎ·Ï Î±ÏÏÎ±Î¯Î±Ï ÎλλάδαÏ, ÏÏÏÏ Î¿ Î Ï
θαγÏÏαÏ, Ï
ÏοÏÏήÏιζαν εÏίÏÎ·Ï ÏοÏÏοÏαγικÎÏ Î±ÏÏÎÏ. Σε ÏολλÎÏ Î¸ÏηÏÎºÎµÎ¯ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ÏνεÏ
μαÏικÎÏ ÏÏακÏικÎÏ, ο ÏοÏÏοÏαγιÏμÏÏ Î¸ÎµÏÏείÏαι ÏÏÏÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¸Î±ÏιÏÎ¼Î¿Ï ÏοÏ
ÏÏμαÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï ÏÏ
ÏήÏ.
Îίναι δÏÏκολο να εκÏιμηθεί Ïο ακÏιβÎÏ ÏοÏοÏÏÏ ÏÏν ÏοÏÏοÏάγÏν Ïε ÏαγκÏÏμιο εÏίÏεδο, καθÏÏ Î±Ï
ÏÏ ÎµÎ¾Î±ÏÏάÏαι αÏÏ ÏολλοÏÏ ÏαÏάγονÏεÏ, ÏÏ
μÏεÏιλαμβανομÎνÏν ÏÏν ÏολιÏιÏÏικÏν και γεÏγÏαÏικÏν ιδιαιÏεÏοÏήÏÏν. ΠαÏ' Ïλα αÏ
Ïά, ÏÏμÏÏνα με οÏιÏμÎÎ½ÎµÏ ÎµÎºÏιμήÏειÏ, ÏεÏίÏοÏ
5% ÎÏÏ 10% ÏοÏ
ÏαγκÏÏμιοÏ
ÏληθÏ
ÏÎ¼Î¿Ï ÏηÏοÏν ÏÎ¹Ï ÏοÏÏοÏαγικÎÏ Î±ÏÏÎÏ ÏÎ·Ï Î´Î¹Î±ÏÏοÏήÏ.
ÎαÏικÎÏ Î±ÏÏÎÏ ÏÎ·Ï ÏοÏÏοÏÎ±Î³Î¹ÎºÎ®Ï Î´Î¹Î±ÏÏοÏήÏ
Î ÏοÏÏοÏαγική διαÏÏοÏή ÏÏοÏÏοθÎÏει Ïον αÏοκλειÏÎ¼Ï ÏλÏν ÏÏν ειδÏν κÏÎαÏοÏ, ÏÏ
μÏεÏιλαμβανομÎνÏν ÏÏν ÏαÏιÏν και ÏÏν ÏοÏ
λεÏικÏν. Î¥ÏάÏÏοÏ
ν διάÏοÏα είδη ÏοÏÏοÏαγιÏμοÏ:
ÎακÏο-ÏοÏÏοÏαγιÏμÏÏ: ÏεÏιλαμβάνει γαλακÏοκομικά ÏÏοÏÏνÏα, αλλά αÏοκλείει Ïο κÏÎαÏ, Ïα ÏάÏια, Ïα ÏοÏ
λεÏικά και Ïα αÏ
γά.
ÎÏ
βο-ÏοÏÏοÏαγιÏμÏÏ: εÏιÏÏÎÏει Ïην καÏανάλÏÏη αÏ
γÏν, αλλά αÏοκλείει Ïο κÏÎαÏ, Ïα ÏάÏια, Ïα ÏοÏ
λεÏικά και Ïα γαλακÏοκομικά ÏÏοÏÏνÏα.
ÎακÏο-οÏ
βο-ÏοÏÏοÏαγιÏμÏÏ: ÏÏ
νδÏ
άζει Ïην καÏανάλÏÏη γαλακÏοκομικÏν ÏÏοÏÏνÏÏν και αÏ
γÏν και αÏοκλείει Ïο κÏÎαÏ, Ïα ÏάÏια και Ïα ÏοÏ
λεÏικά.
ÎÏÎλη ÏÎ·Ï ÏοÏÏοÏÎ±Î³Î¹ÎºÎ®Ï Î´Î¹Î±ÏÏοÏήÏ
Î ÏοÏÏοÏαγική διαÏÏοÏή μÏοÏεί να ÎÏει ÏημανÏική θεÏική εÏίδÏαÏη ÏÏην Ï
γεία. ÎÏεÏ
Î½ÎµÏ Î´ÎµÎ¯ÏνοÏ
ν ÏÏι οι ÏοÏÏοÏάγοι ÏÏ
Ïνά ÎÏοÏ
ν ÏαμηλÏÏεÏα εÏίÏεδα ÏοληÏÏεÏÏληÏ, Ïαμηλή αÏÏηÏιακή ÏίεÏη και μικÏÏÏεÏο κίνδÏ
νο εμÏάνιÏÎ·Ï ÎºÎ±ÏδιακÏν νοÏημάÏÏν, διαβήÏη ÏÏÏοÏ
2 και ακÏμα και οÏιÏμÎνÏν ειδÏν καÏκίνοÏ
. Î ÏοÏÏοÏαγική διαÏÏοÏή, ÏλοÏÏια Ïε ÏÏοÏÏα, λαÏανικά, ολικά δημηÏÏιακά, ÏαÏÏλια, καÏÏδια και ÏÏÏÏοÏ
Ï, αÏοÏελεί εξαιÏεÏική Ïηγή ÏημανÏικÏν θÏεÏÏικÏν ÏÏ
ÏÏαÏικÏν και ίναÏ. ÎÏ
ÏÏ ÎµÏίÏÎ·Ï ÏÏ
μβάλλει ÏÏη βελÏίÏÏη ÏÎ·Ï ÏÎÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ μÏοÏεί να βοηθήÏει ÏÏη διαÏήÏηÏη Ï
γιοÏÏ ÏÏμαÏÎ¹ÎºÎ¿Ï Î²Î¬ÏοÏ
Ï.
Πιθανοί κίνδÏ
νοι
ÎαÏά Ïη μεÏάβαÏη Ïε μια ÏοÏÏοÏαγική δίαιÏα, είναι ÏημανÏÎ¹ÎºÏ Î½Î± ληÏθοÏν Ï
ÏÏÏη οι Ïιθανοί κίνδÏ
νοι λειÏοÏ
ÏγικÏν ελλείÏεÏν οÏιÏμÎνÏν θÏεÏÏικÏν ÏÏ
ÏÏαÏικÏν. ΠβιÏαμίνη B12, ÏοÏ
ÏÏ
Ïικά Ï
ÏάÏÏει ÏÏα ζÏικά ÏÏοÏÏνÏα, αÏοÏελεί Îναν αÏÏ Î±Ï
ÏοÏÏ. Î ÎλλειÏη B12 μÏοÏεί να οδηγήÏει Ïε αναιμία και ζημία ÏοÏ
νεÏ
ÏÎ¹ÎºÎ¿Ï ÏÏ
ÏÏήμαÏοÏ. Το ÏίδηÏο, Ïο ÏεÏ
δάÏγÏ
Ïο, ο αÏβÎÏÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ Ïα λιÏαÏά οξÎα Ω-3 είναι εÏίÏÎ·Ï ÏημανÏικά για Ïη διαÏήÏηÏη ÏÎ·Ï Ï
γείαÏ. ÎÏ
Ïά Ïα θÏεÏÏικά ÏÏ
ÏÏαÏικά μÏοÏοÏν να αÏοκÏηθοÏν αÏÏ ÏÏ
ÏικÎÏ ÏηγÎÏ Î® μÎÏÏ Î´Î¹Î±ÏÏοÏικÏν ÏÏ
μÏληÏÏμάÏÏν μεÏά αÏÏ ÏÏ
μβοÏ
λή γιαÏÏÎ¿Ï Î® διαιÏολÏγοÏ
.
ÎÏεÏÏικά ÏÏ
ÏÏαÏικά ÏÏη ÏοÏÏοÏαγική δίαιÏα
Î ÏοÏÏοÏαγική δίαιÏα μÏοÏεί να ÏαÏÎÏει Ïλα Ïα αÏαÏαίÏηÏα θÏεÏÏικά ÏÏ
ÏÏαÏικά, αν ÏÏεδιαÏÏεί ÏÏÏÏά. ΣημανÏικά θÏεÏÏικά ÏÏ
ÏÏαÏικά ÏοÏ
ÏÏÎÏει να ληÏθοÏν Ï
ÏÏÏη:
- Î ÏÏÏεÎνεÏ: ΦακÎÏ, ÏαÏÏλια, Ïεβίθια, ÏÏÏοÏ
, ÏÎμÏε, καÏÏδια και ÏÏÏÏοι.
- ΣίδηÏοÏ: ΦακÎÏ, ÏαÏÏλια, ÏÏανάκι, ÏÏÏÏοι κολοκÏθαÏ, εμÏλοÏ
ÏιÏμÎνα δημηÏÏιακά.
- ÎÏβÎÏÏιο: ΤÏÏÏιμα γάλακÏοÏ, ÏÏÏοÏ
, γάλα αÏÏ Î±Î¼Ïγδαλο, λάÏανο, μÏÏÏκολο.
- ÎιÏαμίνη B12: ÎμÏλοÏ
ÏιÏμÎνα δημηÏÏιακά, εμÏλοÏ
ÏιÏμÎνα ÏÏ
Ïικά γάλαÏα, διαÏÏοÏικά ÏÏ
μÏληÏÏμαÏα.
- ÎιÏαÏά οξÎα Ω-3: ÎινÎλαιο, καÏÏδια, ÏÏÏÏοι chia.
ΠενÏÏμάÏÏÏη αÏ
ÏÏν ÏÏν ÏιάÏÏν και ÏÏ
ÏÏαÏικÏν ÏÏη διαÏÏοÏή ÏÎ±Ï Î¸Î± ÏÎ±Ï Î²Î¿Î·Î¸Î®Ïει να διαÏηÏήÏεÏε μια ιÏοÏÏοÏημÎνη διαÏÏοÏή και θα ÏαÏÎÏει ÏÏο ÏÏμα ÏÎ±Ï Ïλα Ïα αÏαÏαίÏηÏα θÏεÏÏικά ÏÏ
ÏÏαÏικά.
Î ÏοÏÏοÏαγική κοÏ
ζίνα μÏοÏεί να είναι εκÏληκÏικά Ïοικίλη και νÏÏÏιμη. ΠαÏαδείγμαÏα ÏοÏÏοÏαγικÏν ÏιάÏÏν: ÏοÏÏα ÏακήÏ, ÏÏιÏάδο λαÏανικÏν με ÏÏÏοÏ
, κάÏι αÏÏ Ïεβίθια, λαÏανικά stir-fry.
ÎξάÏθÏÏÏη μÏθÏν για Ïην ÏοÏÏοÏαγία
ÎÏÎ¸Î¿Ï 1: Îι ÏοÏÏοÏάγοι δεν λαμβάνοÏ
ν αÏκεÏή ÏÏÏÏεÎνη.
Î ÏαγμαÏικÏÏηÏα: Πολλά ÏοÏÏοÏαγικά ÏÏÏÏιμα, ÏÏÏÏ Ïα ÏÏÏÏια, Ïα καÏÏδια, οι ÏÏÏÏοι και η ÏÏγια, ÏεÏιÎÏοÏ
ν ÏλοÏÏια ÏÏÏÏεÎνη.
ÎÏÎ¸Î¿Ï 2: Î ÏοÏÏοÏαγική δίαιÏα είναι αÏ
ÏομάÏÏÏ Ï
γιεινή.
Î ÏαγμαÏικÏÏηÏα: ÎÏÏÏ ÎºÎ¬Î¸Îµ δίαιÏα, η ÏοÏÏοÏαγική αÏαιÏεί ιÏοÏÏοÏία. Τα εÏεξεÏγαÏμÎνα ÏοÏÏοÏαγικά ÏÏÏÏιμα μÏοÏεί να είναι εξίÏοÏ
εÏιβλαβή ÏÏÏÏ ÎºÎ±Î¹ η ανθÏ
γιεινή διαÏÏοÏή γενικά.
ÎεγγεÏαÏιανιÏμÏÏ ÎνανÏι ÎεγκανιÏμοÏ
ΠβεγγεÏαÏιανιÏμÏÏ ÎºÎ±Î¹ ο βεγκανιÏμÏÏ ÏÏ
Ïνά μÏεÏδεÏονÏαι, αλλά Ï
ÏάÏÏοÏ
ν ÏημανÏικÎÏ Î´Î¹Î±ÏοÏÎÏ Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï ÏοÏ
Ï:
-
ÎεγγεÏαÏιανιÏμÏÏ: ÎÏοκλείει Ïο κÏÎαÏ, Ïο ÏάÏι και Ïα ÏοÏ
λεÏικά, αλλά ÏÏ
Ïνά ÏεÏιλαμβάνει άλλα ÏÏοÏÏνÏα ζÏÎ¹ÎºÎ®Ï ÏÏοÎλεÏ
ÏηÏ, ÏÏÏÏ Î³Î±Î»Î±ÎºÏοκομικά και αÏ
γά (ανάλογα με Ïον ÏÏÏο ÏοÏ
βεγγεÏαÏιανιÏμοÏ).
-
ÎεγκανιÏμÏÏ: ÎÏ
ÏÏηÏÏÏεÏÎ¿Ï Î±ÏÏ Ïον βεγγεÏαÏιανιÏμÏ. Îι vegans αÏοκλείοÏ
ν ενÏελÏÏ Ïλα Ïα ÏÏοÏÏνÏα ζÏÎ¹ÎºÎ®Ï ÏÏοÎλεÏ
ÏηÏ, ÏÏ
μÏεÏιλαμβανομÎνοÏ
ÏοÏ
κÏÎαÏοÏ, ÏοÏ
ÏαÏιοÏ, ÏÏν ÏοÏ
λεÏικÏν, ÏÏν γαλακÏοκομικÏν, ÏÏν αÏ
γÏν και ÏÏ
Ïνά ακÏμη και ÏοÏ
μελιοÏ. ΠβεγκανιÏμÏÏ Î¼ÏοÏεί εÏίÏÎ·Ï Î½Î± ÏεÏιλαμβάνει Ïην αÏοÏÏ
γή ÏÏοÏÏνÏÏν ÏοÏ
είναι καÏαÏκεÏ
αÏμÎνα αÏÏ Î¶Ïικά Ï
λικά, ÏÏÏÏ Î´ÎÏμα και μαλλί, καθÏÏ ÎºÎ±Î¹ Ïην αÏÏÏÏιÏη ÏÏοÏÏνÏÏν και Ï
ÏηÏεÏιÏν ÏοÏ
ÏÏεÏίζονÏαι με Ïην εκμεÏάλλεÏ
Ïη ÏÏν ζÏÏν.
ΠβεγκανιÏμÏÏ ÏÏ
νήθÏÏ Î±Î½ÏιλαμβάνεÏαι ÏÏι μÏνο ÏÏ Î´Î¹Î±ÏÏοÏική εÏιλογή, αλλά και ÏÏ ÎÎ½Î±Ï ÏÏÏÏÎ¿Ï Î¶ÏÎ®Ï ÎºÎ±Î¹ ÏιλοÏοÏία ÏοÏ
ÏÏοÏεÏει ÏÏο να ελαÏιÏÏοÏοιεί Ïην εÏίδÏαÏη ÏÏα ζÏα και Ïο ÏεÏιβάλλον.
ΣÏ
μÏÎÏαÏμα
Î ÏοÏήγηÏη ÏÎ·Ï ÏοÏÏοÏÎ±Î³Î¹ÎºÎ®Ï Î´Î¹Î±ÏÏοÏÎ®Ï Î´ÎµÎ½ αÏοÏά μÏνο Ïην αÏοÏή αÏÏ Ïο κÏÎαÏ, αλλά και μια ÏοÏεία ÏÏÎ¿Ï Îναν Ïιο Ï
Î³Î¹ÎµÎ¹Î½Ï ÏÏÏÏο ζÏήÏ. ΩÏÏÏÏο, είναι ÏημανÏÎ¹ÎºÏ Î½Î± Ïην ÏÏοÏεγγίζεÏε ÏÏ
νειδηÏά, λαμβάνονÏÎ±Ï Ï
ÏÏÏη ÏÎ»ÎµÏ ÏÎ¹Ï Î´Î¹Î±ÏÏοÏικÎÏ Î±Î½Î¬Î³ÎºÎµÏ ÏοÏ
ÏÏμαÏοÏ. ÎÏ
ÏÏ Î¸Î± ÏÎ±Ï Î²Î¿Î·Î¸Î®Ïει να εκμεÏαλλεÏ
ÏείÏε Ïα μÎγιÏÏα Ïα οÏÎλη ÏÎ·Ï ÏοÏÏοÏÎ±Î³Î¯Î±Ï ÎºÎ±Î¹ να αÏοÏÏγεÏε ÏÏ
ÏÏν ενδεÏÏμενοÏ
Ï ÎºÎ¹Î½Î´ÏνοÏ
Ï.